คู่มือการตรวจซ่อมเพาเวอร์ซัพพลายเบื้องต้น สำหรับผู้ใช้งานทั่วไป
ข้อควรระวัง:ไฟฟ้าแรงสูงเป็นอันตรายถึงชีวิต การซ่อมแซมเพาเวอร์ซัพพลายควรกระทำโดยผู้เชี่ยวชาญ หากไม่มีความรู้หรือประสบการณ์เพียงพอ ไม่ควร ซ่อมแซมเองตัดการเชื่อมต่อไฟฟ้า ก่อนสัมผัสส่วนประกอบใดๆ ภายในเพาเวอร์ซัพพลายปล่อยประจุไฟฟ้า ที่อาจค้างอยู่ในตัวเก็บประจุ โดยใช้ไขควงที่มีฉนวนหุ้ม แตะที่ขาทั้งสองของตัวเก็บประจุ จนกว่าจะไม่มีประกายไฟใช้อุปกรณ์ป้องกัน เช่น ถุงมือยาง แว่นตานิรภัย
ขั้นตอนการตรวจสอบเบื้องต้น:
1. ตรวจสอบสายไฟและปลั๊ก:
มองหาสายไฟขาด ฉนวนแตก หรือปลั๊กหลวม
ลองเปลี่ยนสายไฟหรือปลั๊กใหม่
2. ตรวจสอบสวิตช์เปิด-ปิด:
กดสวิตช์เปิด-ปิดหลายๆ ครั้ง เพื่อให้แน่ใจว่าทำงานได้ปกติ
ฟังเสียงคลิกของสวิตช์ หากไม่มี อาจเสียหาย
3. ตรวจสอบฟิวส์:
มองหาฟิวส์ขาด โดยสังเกตจากเส้นลวดภายในฟิวส์
เปลี่ยนฟิวส์ใหม่ โดยใช้ฟิวส์ที่มีขนาดและค่าความต้านทานเท่าเดิม
4. ตรวจสอบพัดลมระบายอากาศ:
ตรวจสอบว่าพัดลมหมุนหรือไม่
ทำความสะอาดพัดลม
เปลี่ยนพัดลมใหม่ หากเสียหาย
5. ตรวจสอบกลิ่นไหม้:
ดมกลิ่นรอบๆ เพาเวอร์ซัพพลาย
หากได้กลิ่นไหม้ แสดงว่ามีส่วนประกอบภายในเสียหาย
6. ทดสอบแรงดันไฟฟ้า (สำหรับผู้มีประสบการณ์):
ใช้อุปกรณ์วัดแรงดันไฟฟ้า เช่น มัลติมิเตอร์
ตรวจสอบแรงดันไฟฟ้า ตามมาตรฐาน ATX
หากตรวจสอบเบื้องต้นแล้วยังไม่พบสาเหตุ หรือ ไม่สามารถแก้ไขได้ ควรนำเพาเวอร์ซัพพลายไปซ่อมที่ศูนย์บริการ หรือ เปลี่ยนใหม่
การวัดแรงดันไฟฟ้าของ Power Supply ด้วยมัลติมิเตอร์ต้องใช้ความระมัดระวังอย่างมาก
คำเตือน: การวัดแรงดันไฟฟ้าภายใน Power Supply มีความอันตรายสูง หากไม่มีความรู้และประสบการณ์เพียงพอ ไม่ควร ทำการวัดเองโดยเด็ดขาด ควรให้ช่างผู้ชำนาญทำการตรวจสอบจะปลอดภัยที่สุดครับ
แต่ถ้าอยากรู้ไว้เป็นความรู้ ผมอธิบายขั้นตอนคร่าวๆ ได้ครับ
อุปกรณ์ที่ต้องเตรียม:- มัลติมิเตอร์แบบเข็มหรือแบบดิจิตอล ที่สามารถวัดแรงดันไฟฟ้า DC ได้
- สายไฟต่อพ่วงสำหรับมัลติมิเตอร์
ขั้นตอนการวัด (สำหรับผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น)
- ตัดการเชื่อมต่อไฟฟ้า: ปิดสวิตช์ Power Supply และถอดปลั๊กออกจากเต้าเสียบ
- ปล่อยประจุไฟฟ้าค้าง: กดปุ่ม Power บนเคสคอมพิวเตอร์ค้างไว้สักครู่ เพื่อปล่อยประจุไฟฟ้าที่อาจค้างอยู่
- เปิดฝาครอบ Power Supply:
- ระบุสายไฟ: บน Power Supply จะมีสายไฟหลายสี แต่ละสีจะมีแรงดันไฟฟ้าต่างกัน ดังนี้
- สีส้ม: +3.3V
- สีแดง: +5V
- สีเหลือง: +12V
- สีน้ำเงิน: -12V
- สีดำ: GND (กราวด์)
ตั้งค่ามัลติมิเตอร์: เลือกโหมดวัดแรงดันไฟฟ้า DC (มักมีสัญลักษณ์ V⎓) และเลือกช่วงการวัดให้สูงกว่าแรงดันไฟฟ้าที่ต้องการวัด
วัดแรงดันไฟฟ้า:
ต่อสายสีดำของมัลติมิเตอร์เข้ากับสายสีดำ (GND) ของ Power Supply
นำสายสีแดงของมัลติมิเตอร์ แตะที่สายไฟสีต่างๆ ของ Power Supply ตามที่ต้องการวัด
บันทึกค่า: จดบันทึกค่าแรงดันไฟฟ้าที่วัดได้
เปรียบเทียบค่า: นำค่าแรงดันไฟฟ้าที่วัดได้ ไปเปรียบเทียบกับค่ามาตรฐาน ATX
ตารางค่าแรงดันไฟฟ้ามาตรฐาน ATX:
สีสายไฟ แรงดันไฟฟ้า ความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้
สีส้ม (+3.3V) 3.3V ±0.16V
สีแดง (+5V) 5V ±0.25V
สีเหลือง (+12V) 12V ±0.6V
สีน้ำเงิน (-12V) -12V ±0.6V
หมายเหตุ:
หากค่าแรงดันไฟฟ้าที่วัดได้ เกินกว่าค่าความคลาดเคลื่อนที่ยอมรับได้ แสดงว่า Power Supply อาจมีปัญหา
การวัดแรงดันไฟฟ้าเป็นเพียงการตรวจสอบเบื้องต้น ไม่สามารถยืนยันได้ว่า Power Supply เสียหรือไม่
**ย้ำอีกครั้งนะครับ การตรวจสอบและซ่อมแซมเพาเวอร์ซัพพลายควรกระทำโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น **
.
.............................................................
มาดูรายละเอียดของมาตรฐานแรงดันไฟฟ้า ATX กัน
มาตรฐาน ATX (Advanced Technology Extended) เป็นมาตรฐานที่กำหนดคุณสมบัติต่างๆ ของอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ เช่น เมนบอร์ด, เพาเวอร์ซัพพลาย, เคส โดยเฉพาะอย่างยิ่งในส่วนของเพาเวอร์ซัพพลาย
มาตรฐาน ATX จะกำหนดแรงดันไฟฟ้าที่จ่ายให้กับอุปกรณ์ต่างๆ ภายในคอมพิวเตอร์
แรงดันไฟฟ้าที่สำคัญตามมาตรฐาน ATX
สีสายไฟ แรงดันไฟฟ้า ความคลาดเคลื่อน (± โวลต์) อุปกรณ์ที่ใช้
สีส้ม +3.3V 0.16V หน่วยความจำ (RAM), อุปกรณ์ต่อพ่วงบางชนิด
สีแดง +5V 0.25V เมนบอร์ด, ฮาร์ดดิสก์, SSD, อุปกรณ์ต่อพ่วงต่างๆ
สีเหลือง +12V 0.6V CPU, การ์ดจอ, พัดลมระบายความร้อน
สีน้ำเงิน -12V 0.6V พอร์ต Serial, อุปกรณ์บางชนิดที่เลิกใช้แล้ว
สีดำ GND (กราวด์) - สายดิน ใช้เป็นฐานในการวัดแรงดันไฟฟ้า
ความหมายของตาราง
- สีสายไฟ: ระบุสีของสายไฟที่จ่ายแรงดันไฟฟ้า
- แรงดันไฟฟ้า: ระบุระดับแรงดันไฟฟ้าที่สายไฟนั้นๆ จ่าย
- ความคลาดเคลื่อน: ระบุค่าความเบี่ยงเบนของแรงดันไฟฟ้าที่ยอมรับได้
- อุปกรณ์ที่ใช้: แสดงตัวอย่างอุปกรณ์ที่ใช้แรงดันไฟฟ้านั้นๆ
ตัวอย่างการอ่านค่า
- สายไฟสีแดง (+5V) ควรมีแรงดันไฟฟ้าอยู่ระหว่าง 4.75V ถึง 5.25V (5V ± 0.25V)
- ถ้าสายไฟสีเหลือง (+12V) มีแรงดันไฟฟ้าต่ำกว่า 11.4V หรือสูงกว่า 12.6V ถือว่าผิดปกติ
ข้อควรระวัง- การวัดแรงดันไฟฟ้าภายใน Power Supply มีความอันตราย ควรกระทำโดยผู้เชี่ยวชาญเท่านั้น
- ค่าแรงดันไฟฟ้าที่ผิดปกติ อาจเป็นสัญญาณบ่งบอกถึงปัญหาของ Power Supply
- หากพบความผิดปกติ ควรเปลี่ยน Power Supply ใหม่ เพื่อป้องกันความเสียหายที่อาจเกิดขึ้นกับอุปกรณ์อื่นๆ
